Brutalisme in Nederland: futuristische kantoren in Leeuwarden

Architect Abe Bonnema uit Stiens is meer dan wie ook bepalend geweest voor hoe Leeuwarden er uitziet. Hij ontwierp er 268 gebouwen, waaronder de niet te missen Achmeatoren vlakbij het station. Zijn brutalistische pièce de résistance is het Girokantoor: een gebouw als een gestileerde buitenaardse paddenstoel. Tegenover het Girokantoor staat het Belastingkantoor van Zanstra c.s. Welgevormde pilotis dragen dit gebouw met veel Corbusiaanse trekjes.

Lees Meer

Brutalistisch rondje Den Haag centraal

Koen van der Gaast (1923-1993) is dé stationsarchitect van Nederland. Hij ontwierp ruim 25 stations. In de jaren zeventig werden zijn ontwerpen – geheel in de geest van de tijd – bruter, rechthoekiger en betonniger. Stations werden onderdeel van grootschalige projectontwikkeling. Utrecht Centraal met Hoog Catharijne en Den Haag Centraal met Nieuw Babylon zijn daarvan voorbeelden. We nemen een kijkje wat hiervan rond Den Haag centraal nog te zien is.

Lees Meer

Nagele: modeldorp in de polder

Het dorp Nagele neemt in de inrichting van de Noordoostpolder een bijzondere positie in. De bouw van dit dorp startte in 1956 en werd uitgevoerd in de geest van het Nieuwe Bouwen. Het was het modernste dorp van Europa: er was geen schuin dak te vinden. Grote architecten hielpen mee het dorp vorm te geven: onder meer Rietveld, Van Eyck, Bakema, Van Eesteren, Merkelbach, Stam.

Lees Meer

De betonnen abri’s en fontein van Beljon

Tilburg heeft een bijzonder centrum. Het is een potpourri van modernistisch beton en glas, wat overgebleven historische baksteenbouw en art d’eco van het Paleis-Raadhuis. De abri’s en fontein van Beljon zorgen voor de brutalistische touch. Het zijn betonnen gevaartes die lijken te zijn ontworpen voor het centrum van Bedrock.

Lees Meer

Bruut met structuur: de Cubicus van Enschede

De universiteitscampus van de Universiteit Twente heeft niet die overdaad aan hoge gebouwen in ruw rauw ruig beton die veel universiteitsterreinen kenmerkt. Maar toch, ook hier is heel wat bruuts te vinden. Het bijzonderste bouwwerk is Cubicus – voorheen TWRC: Toegepaste Wiskunde en RekenCentrum – dat deels op potige pilotis boven een vijver is gebouwd. Ruw beton en betonsteen vormen het basismateriaal. In 2002 werd Cubicus getroffen door een heftige brand waardoor de helft van het complex verloren ging.

Lees Meer

Brutalisme in Nederland: zusterflat Macandra Enschede

De voormalige verpleegstersflat Macandra is een tamelijk onbekend maar zeldzaam brutalistisch bouwwerk. Nog wel. Macandra doet erg Oostblok aan en de noodtrappen aan de zijkanten zien eruit als een rechthoekige variant van die van Le Corbusiers beroemde l’Unité d’Habitation in Marseille. De flat ziet er – ook typisch Oostblok – erg vervallen uit: betonrot, grauwgroene aanslag en vochtstrepen. Dat zal niet lang meer duren. De kamers worden omgeturnd tot micro-appartementen en de geplande ‘schilrenovatie’ zal de gevel onherkenbaar veranderen. 

Lees Meer