Non-fictie

Naar een andere kast van mijn Oostblog Bieb
🔗 Architectuur en design
🔗 Ervaringsverhalen
🔗 Fotoboeken
🔗 Non-fictie
🔗 Romans en thrillers

Klik op de titel voor meer informatie over het boek.

Titel	Auteur	Datum
Gronings goud: Over de macht van het gas en de rol van Rusland	W. Boersema	2021
🔗 Bloed en honing – Ontmoetingen op de grenzen van de Balkan	I. van der Linde, N. Segers	2020
🔗 Balkan blues – over de reis die ik maakte met mijn vader	Nils Elzenga	2020
🔗 De wereld volgens Darp	F. Westerman	2019
🔗 BAM: een reis van niets naar niets	J. Brandt Corstius	2019
De rechtvaardigen: Hoe een Nederlandse consul duizenden Joden redde	J. Brokken	2018
The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America	T. Snyder	2018
🔗 Dansende beren heimwee naar het communisme	W. Szablowski	2018
From Stalin to Mao – Albania and the socialist world	E. Mëhilli	2017
Stasi in Sachsen die DDR-Geheimpolizei in den Bezirken Dresden, Karl-Marx-Stadt und Leipzig	P. Boeger	2017
Life is war – Surviving dictatorship in communist Albania	S. Woodcock	2016
Zum Westkaffee bei Margot Honecker	N.O. Oermann	2016
🔗 Enver Hoxha: The Iron Fist of Albania	B. Fevziu	2016
Was war die DDR wert?	S. Wenzel	2015
Het IJzeren Gordijn – Dwars door het hart van Europa	R. Hendrik & H. Vos	2014
Het Oostblokboek – Een reis langs de sporen van het communistische verleden	H. Kooijman & G. van Eijck	2014
Het einde van de rode mens	S. Alexijevitsj	2014
Havel: Een leven	M. Zantovsky	2014
🔗 Fout in de koude oorlog	M. Bossenbroek	2014
Omweg naar Istanbul – De kusten van de Zwarte Zee	O. Tempelman	2013
IJzeren gordijn : De inlijving van Oost-Europa 1944-1956	A. Applebaum	2013
Koorddansen in de Kaukasus: reis door Rusland onbeheersbare achtertuin	O. Koens	2012
De rode ambassadeur : de twintigste eeuw door de ogen van Coen Stork	P.H. Steenhuis	2012
🔗 Stasiland	A. Funder	2011
Roemeense lente	O. Tempelman	2011
De Krimoorlog, of De vernedering van Rusland	O. Figes	2011
🔗 Dier, bovendier	F. Westerman	2010
Bloedlanden: Europa tussen Hitler en Stalin	T. Snyder	2010
🔗 Baltische zielen	J. Brokken	2010
Na de Muur, oog in oog met het nieuwe Duitsland	M. Uitzinger & M. Brandsma	2009
Mijn oom, vriend en verrader – hoe de Stasi mijn familie ontwrichtte	S. Schaedlich	2009
Kleine landjes berichten uit de kaukasus	J. Brandt Corstius	2009
Het andere Duitsland	J. Kuiper	2009
Rusland voor gevorderden : berichten van een overlever	J. Brandt Corstius	2008
De Russische kater	L. Starink	2008
De nieuwe buren : hoe Duitsland zijn lichtvoetigheid ontdekte	M. Kerres	2008
Boze geesten van Berlijn	P. Remarque	2005
Midden-Europa achter de schermen	R. Postma	2004
🔗 Joegoslavië achter de schermen	Y. Vinckx	2004
Stalin: The Court of the Red Tsar	S. Sebag Montefiore	2004
Uns gab’s nur einmal, Mecklenburg-Vorpommern voor en na de Duitse hereniging	L. Paul	2003
🔗 Ingenieurs van de ziel	F. Westerman	2003
De Russische maffia	F. Varese	2001
🔗 De Graanrepubliek	F. Westerman	1999
Kosovo, de uitgestelde oorlog	R. Detrez	1999
De verloren wereld van de familie Berberovic	A. van Cleef	1994
De papieren heilstaat : Albanië, verslag van een ontgoocheling	R. Kagie	1992
Verworpen en ontwaakt : Hongarije, Polen, DDR, Tsjechoslowakije, Bulgarije, Roemenië, Joegoslavië, Albanië	P. Michielsen	1990
Uit de schaduw van de Russische beer : achtergronden en feiten bij de ontwikkelingen in Centraal- en Oost-Europa	J.G. Kikkert	1990
Democratisering in de Sovjetunie	J. van Putten	1990
De drang naar Duitsland of, Het einde van een zwaar bewaakte illusie	H. Beunders	1990

Gronings goud: Over de macht van het gas en de rol van Rusland
Wendelmoet Boersema
➜ 264 pagina’s
➜ 2021
➜ Uitgever: Ambo Anthos Uitgevers
➜ ISBN: 9789026344657
➜ ★★★★
Gronings goud’ van Wendelmoet Boersema – slavist, journalist en Groninger – gaat over de geschiedenis van de enorme gasbel bij Slochteren, die Nederland heel veel geld heeft opgeleverd en nog steeds oplevert. Daarmee werd de opbouw van onze verzorgingsstaat deels bekostigd. Als bij de start van de winning verwacht bij-effect kwam de Groningse bodem meer en meer in beweging, met alle gevolgen van dien: huizen kapot, overheid geeft niet thuis, mensen kapot.

Wat dit boek interessant maakt voor de Oostblog-bieb, is de Ruslandconnectie. De warme gasbanden tussen Nederland en Rusland gaan terug tot diep in de Sovjettijd. De Sovjet-Unie verkocht zijn Russische goud aan de vijand om aan broodnodige harde valuta te komen. In het Rusland van Poetin wordt gas gebruikt als strategische troefkaart, of meer nog als breekijzer: gaskraandiplomatie. Nordstream 2, Gazprom, Oekraïne: Poetin heeft Europa volledig bij de ballen. We hebben ons er bij volle verstand en veel te goed van vertrouwen volledig in laten luizen.

Boersema duikt diep in de materie en haalt veel boven water. Wil je je vertrouwen behouden in de overheid, multinationals en wereldpolitiek? Lees dit boek dan niet.

Bloed en honing – Ontmoetingen op de grenzen van de Balkan
Irene van der Linde, Nicole Segers
➜ 608 pagina’s
➜ 16 x 22,5 cm
➜ 2020
➜ Uitgever: Boom uitgevers
➜ ISBN: 9789024432127
➜ Prijs: € 45
➜ ★★★★★

Balkan blues – over de reis die ik maakte met mijn vader
Nils Elzenga
➜ 192 pagina’s
➜ april 2020
➜ Uitgever: Signatuur
➜ ISBN: 9789056726447
➜ ★★★

De wereld volgens Darp
Frank Westerman
➜ 368 pagina’s
➜ Oktober 2019
➜ Uitgever: Querido Fosfor
➜ ISBN: 9789021419664
➜ ★★★★

BAM: een reis van niets naar niets
Jelle Brandt Corstius
➜ 130 pagina’s
➜ Oktober 2019
➜ Uitgever: Das Mag Uitgeverij B.V.
➜ ISBN: 9789493168046
➜ ★★★
🔗 Lees mijn blog

De rechtvaardigen: Hoe een Nederlandse consul duizenden Joden redde
Jan Brokken
➜ 504 pagina’s
➜ December 2018
➜ Uitgever: Atlas Contact
➜ ISBN: 9789045038827
➜ ★★★★
In De rechtvaardigen vertelt Brokken het verhaal van Jan Zwartendijk, een Philips-man die tijdens WOII consul is in Kaunas, Litouwen. Als hem duidelijk wordt hoezeer de Joodse bewoners van Litouwen, maar ook Polen, als ratten in de val zitten en moeten vrezen voor hun leven, verzint hij een list. Zwartendijk begint met het uitschrijven van transitvisa voor Curacao. Hij heeft het plan perfect afgestemd met de Japanse consul, die ook in Kaunas is gevestigd en visa uitschrijft om door Japan te mogen reizen. Joden kunnen met deze visa met de Trans Siberië Expres naar en door Japan reizen. Vanuit Kobe reizen de overlevers naar Israel, de Verenigde Staten en Latijns Amerika, soms met tussenstop Shanghai. Op deze wijze weten ze duizenden Joden te redden.
In De rechtvaardigen komen nabestaanden van Zwartendijk aan het woord en ook nakomelingen van Joden die dankzij Zwartendijk de oorlog hebben overleefd. Brokken duikt in de veelbewogen geschiedenis van een aantal van de overlevers. Zeer gedetailleerd en met een groot inlevingsvermogen zet hij de personages neer.
Het boek zit vol beeldende beschrijvingen van het leven in Kaunas en andere Europese landen in de aanloop naar en tijdens WOII. Ook mij totaal onbekende verhalen over de Joodse gemeenschappen in Shanghai en Kobe worden verteld. Een mooi uitgewerkt boek over iemand die door zijn dappere keuze redder werd van velen.

The Road to Unfreedom – Russia, Europe, America
Timothy Snyder
➜ 368 pagina’s
➜ 2018
➜ Uitgever: Tim Duggan Books
➜ ISBN: 9780525574460
➜ ★★★★
Onthutsend boek over de wijze waarop Rusland zijn macht probeert te vergroten door andere landen te verzwakken en verdeeldheid te zaaien met de inzet van trollenlegers en af en toe een echt leger. Ondertussen wordt een nieuwe puritanisme gepropageerd in Rusland. Ruslands zuiverheid staat op het spel, homo’s, joden en migranten krijgen de schuld. Als je denkt, leuk, complottheorieën, helaas: dit is een wetenschappelijk werk van een Yale- en Oxfordprofessor. Ontluisterend.

Dansende beren – Heimwee naar het communisme – Witold Szabłowski
➜ 240 pagina’s
➜ 2018
➜ Uitgever: Nieuw Amsterdam
➜ ISBN: 9789046823415
➜ ★★★★
🔗 Lees mijn blog

From Stalin to Mao – Albania and the Socialist World
Elidor Mehilli
➜ 346 pagina’s
➜ 2017
➜ Uitgever :Cornell University Press
➜ ISBN: 9781501714153
➜ ★★★★

Stasi in Sachsen die DDR-Geheimpolizei in den Bezirken Dresden, Karl-Marx-Stadt und Leipzig
Peter Boeger, Elise Catrain
➜ 176 pagina’s
➜ 2017
➜ Uitgever: Bundesbeauftragter Unterlagen der Stasi der ehem. DDR
➜ ISBN: 978-3946572015
➜ ★★★

Life is war – Surviving dictatorship in communist Albania
Shannon Woodcock
➜ 238 pagina’s
➜ April 2016
➜ Uitgever: Hammeron Press
➜ ISBN: 9781910849033
➜ Prijs: €20
➜ ★★★★★
Als je echt een goede indruk wilt krijgen van het leven van alledag in Albanië onder de socialistische dictatuur, lees dan dit boek! Historica Woodcock gebruikt de methode van ‘oral history’. In de zes mooie vertelde verhalen van overlevers van het Hoxha-regime krijg je een goed beeld van alle aspecten van het leven: wonen, werken, vrije tijd (weinig), school, liefde. Een leven vol willekeur, hardvochtigheid, armoede en constante angst dat jijzelf of een familielid in ongenade valt, met alle desastreuze gevolgen van dien voor het leven van jou en je naasten. De drang van de mensen om ook in de meest beroerde omstandigheden er toch wat van te maken, lief te hebben, risico te lopen, is bewonderenswaardig.
Ik ken dit soort verhalen uit andere socialistische landen als Tsjechië, DDR en de Sovjet-Unie. Maar erger dan Albanië wordt het niet. Een bizar gegeven dat in Albanië vrijwel iedereen van 40 jaar of ouder, dit heeft meegemaakt.

Zum Westkaffee bei Margot Honecker – Letzte Begegnungen mit einer Unbeirrten
Nils Ole Oermann
➜ 175 pagina’s
➜ 2016
➜ Uitgever: Hoffmann U Campe Vlg Gmbh
➜ ISBN: 9783455851809
➜ ★★★
Oermann gaat op bezoek bij Frau Honecker, die in exile leeft in Chili. Ze is dan al ernstig ziek en heeft niet lang meer te leven. Dit boek geeft een weerslag van die gesprekken. Margot Honecker – de vrouw van DDR-leider Erich – is altijd blijven geloven in de DDR en de socialistische heilsleer. Ook 25 jaar na de val van de Muur.

Fout in de Koude Oorlog – Nederland in tweestrijd, 1945-1989
Martin Bossenbroek
➜ 300 pagina’s
➜ 2016
➜ Uitgever: Bert Bakker
➜ ISBN: 9789035136922
➜ ★★★★
🔗 Lees mijn blog

Het einde van de rode mens: leven op de puinhopen van de Sovjet-Unie
Svetlana Alexijevitsj
➜ 478 pagina’s
➜ 2015
➜ Uitgever: De Bezige Bij
➜ ISBN: 9789023498025

Dit boek is gebaseerd op honderden interviews die de Wit-Russische onderzoeksjournaliste Alexijevitsj hield met de meest uiteenlopende, voorheen rode mensen. Hoe verging het deze Sovjetmensen in de negentiger jaren, na het uiteenvallen van het grote Sovjetrijk, waarmee ‘een waarheid als een Pravda’ niet meer gold. Het was een gigantisch sociologisch experiment: hoe gaan mensen om met een waarheid die niet meer bestaat? Met een rijk dat niet meer bestaat? Het resultaat was gruwelijk. De levensverwachting voor mannen daalde in die periode tot onder de 60 jaar. Je werd neergeknald voor een pakje sigaretten. Als er geen wodka was, nam je antivries.

Velen gingen kopje onder in armoede, alcoholgebruik en ellende. Anderen vonden op goed geluk de weg door het moeras van het kapitalisme, en zolang ze op de goede weg waren, namen ze het ervan, want ze wisten dat het zo maar over kon zijn. De uitwassen die worden beschreven getuigen van een totale ontmenselijking. Nieuwe rijken speelden in Moskou ‘Hunted’: een zwerver kreeg 100 dollar en als hij 24 uur lang onvindbaar bleef, mocht hij dat geld houden. Dat ‘hunted’ werd erg letterlijk genomen: de verveelde, puissant rijke jongeren zaten achter de zwerver aan met geweren en schoten hem dood als ze hem vonden.

Veel Russen bleven de ineenstorting van de Sovjet-Unie en het socialisme stelselmatig ontkennen. Stalin is nog steeds een held. Sommige oudere mensen bleken zo gehersenspoeld dat ze goedpraatten dat een partner, naaste of familielid naar de goelag was gestuurd en als een wrak terugkwam. En dat wrak zit dan naast je tijdens het interview.

Na lezing van ‘Het einde van de rode mens’ begrijp je beter waarom Poetin zo populair is. Make Russia great again!

Het Oostblokboek – Een reis langs de sporen van het communistische verleden
Samenstelling: Hellen Kooijman en Guido van Eijck
➜ 202 pagina’s
➜ 2014
➜ Uitgever: Nieuwe Amsterdam
➜ ISBN: 9789046817605
➜ ★★★★
Het Oostblokboek is een erg leuk boek met korte verhalen over de geschiedenis, gebouwen, personen, monumenten en andere sporen van het communistische verleden. Ook typische Oostblokthema’s komen aan bod: socialistisch realisme, de Oostblokkeuken en het Oostblokhotel. Alle landen van het voormalig Oostblok en een aantal Sovjetrepublieken komen in het boek voorbij. Het is geen Tripadvisormateriaal maar mooie onderzoeksjournalistiek light van gekende journalisten als Olaf Tempelman, Geert Groot Koerkamp en Jan Willem Bos.
Nu ik het Oostblokboek weer eens doorblader, valt me op hoeveel van de plekken ik inmiddels ken. Niet zo gek. Oostblokboek en Oostblog houden van dezelfde dingen.

Was haben Sie gemacht, als die Mauer fiel? Prominente aus dem Osten erinnern sich
Jan Hofer
➜ 224 pagina’s
➜ 2014
➜ Uitgever: Bild Und Heimat
➜ ISBN: 9783867895934
➜ ★★★

Enver Hoxha – The Iron Fist of Albania
Blendi Fevziu
➜ 312 pagina’s
➜ Januari 2012
➜ Uitgever: I.B. Tauris & Co. Ltd.
➜ ISBN: 9781784534851
➜ Prijs: €27
➜ ★★★★
🔗 Lees mijn blog

De rode ambassadeur : de twintigste eeuw door de ogen van Coen Stork
Peter Henk Steenhuis
➜ 238 pagina’s
➜ 2012
➜ Uitgever: Atheneum
➜ ISBN: 9789025368951
➜ ★★★
Bijzonder boek van en over een bijzondere man. Interessante episodes uit de geschiedenis komen voorbij. Coen Stork – de Rode Ambassadeur dus – was werkzaam in onder meer het Zuid-Afrika tijdens het proces tegen Mandela, Argentinië ten tijde van de junta en Roemenië tijdens de val van Ceaușescu. Daar tussendoor wordt inzicht gegeven in de wereld van de grote industriëlen, waar de familie Stork bij hoorde. Interessante onderwerpen en ja, een interessante man. Maar toch is het boek niet echt bevredigend. Dat komt door de stijl – ik-vorm – en het hapsnappige karakter. Thema’s worden aangestipt en niet uitgewerkt, referenties worden gemaakt maar niet uitgediept, je krijgt geen goede indruk van de chronologie. Dit kan beter, Stork is er interessant genoeg voor.

Koorddansen in de Kaukasus: reis door Rusland onbeheersbare achtertuin
Olaf Koens
➜ 256 pagina’s
➜ 2012
➜ Uitgever: Nieuw Amsterdam
➜ ISBN: 9789046809396
➜ ★★★★
Begin 2021 gelezen, tien jaar nadat het boek is uitgebracht. Een aantal artikelen heb ik al eerder gelezen ten tijde van publicatie. Olaf Koens reist als journalist door de Kaukasus in een tijd dat het allemaal nog een stuk ongewisser en onveiliger is dan nu. En ook nu is het niet bepaald de veiligste regio ter wereld. Militairen, agenten en grensbeambten moeten stelselmatig worden omgekocht om verder te kunnen. Sotsji staat in de steigers om een olympische stad te worden. In Dagestan bezoekt hij een bergdorp dat in Sovjettijd de hofleverancier van koorddansers was. Hij bezoekt Georgië als Saakasjvili nog stevig in het zadel zit en Koens doet denken aan het Poetin-Medvedevscenario, waarin president en premier stuivertje wisselen om na de maximale regeerperiode toch aan de macht te blijven. Dat is niet uitgekomen. Koens schrijft erover in nuchtere rauwe stijl. Een mooie dwarsdoorsnede van de recente geschiedenis van deze onrustige regio.

Stasiland
Anna Funder
➜ 320 pagina’s
➜ Oktober 2011
➜ Paperback
➜ ISBN: 9789025436377
➜ ★★★★★
🔗 Lees mijn blog

Baltische zielen – Lotgevallen in Estland, Letland en Litouwen
Jan Brokken
➜ 462 pagina’s
➜ 2010
➜ Uitgever: Atlas
➜ ISBN: 9789045006598
➜ ★★★★★
🔗 Lees mijn blog

Het andere Duitsland – De voormalige DDR, 20 jaar na de val van de Muur
Jeroen Kuiper
➜ Uitgever: Nieuw Amsterdam
➜ Pagina’s: 208
➜ ISBN: 9789046806364
➜ April 2010
➜ ★★★★
Dit prettig geschreven boek geeft een fantastisch overzicht van de ontwikkelingen in ‘het andere Duitsland’ in de afgelopen 20 jaar. De korte verhalen rond diverse goed gekozen thema’s (neo-nazisme, leegloop, cowboys en indianen, Hollandse mega-varkensstallen, etc.) geven gezamenlijk een vaak treurig beeld van de voormalige DDR: hoe heeft het zo mis kunnen gaan?
Veel belangrijke spelers en ook passanten komen aan het woord. De verhalen worden ondersteund met cijfers (50% van de kinderen in Berlijn leeft in een gezin dat afhankelijk is van een bijzonder lage uitkering) en historische feiten. Dit boek is een must voor iedereen die geïnteresseerd is in ‘het andere Duitsland’.

Dier, bovendier
Frank Westerman
➜ 256 pagina’s
➜ 2010
➜ Uitgever: Atlas, Amsterdam 
➜ ISBN: 9789045028101
➜ Prijs: € 10,00
➜ ★★★★
🔗 Lees mijn blog

Mijn oom, vriend en verrader – hoe de Stasi mijn familie ontwrichtte
Susanne Schädlich
➜ 239 pagina’s
➜ 2009
➜ Uitgever: Cossee
➜ ISBN: 9789059362703
➜ ★★
Een gruwelijk verhaal dat heel goed inzicht geeft in de werkwijze van de Stasi. Niet alleen het grote verklikken, maar ook het manipuleren van gezinnen om ze uit elkaar te drijven en zo te laten zien dat de DDR of het socialisme uiteindelijk overwint. Jammer genoeg is het boek erg slecht geschreven (of vertaald), zowel in de stijl (staccato) als de keuzes voor wat uitgediept wordt en wat niet. Zonde!

Rusland voor gevorderden: berichten van een overlever
Jelle Brandt Corstius
➜ 187 pagina’s
➜ 2008
➜ Uitgever: Prometheus 
➜ ISBN: 9789044610932
➜ ★★★★
Brandt Corstius gaat in dit boek de halve voormalige Sovjet-Unie langs: eskimo’s in het noorden, Armenië, Siberië. Sommige verhalen kwamen terug in de documentaireserie van zijn hand. Mooie observaties van een totaal bizar land in een totaal bizarre fase van zijn ontwikkeling. Veel alcohol, armoede en wanhoop. Maar je kunt je na lezing ook best voorstellen wat er zo mooi en fascinerend is aan het land. Als je het idee had dat ‘De Rus’ bestaat, dan is dat na het lezen van dit boek definitief voorbij.

De Russische kater – Verhalen Uit Een Voormalig Wereldrijk
Laura Starink
➜ 272 pagina’s
➜ 2008
➜ Uitgever: Prometheus
➜ ISBN: 9789044610949
➜ ★★★

Ingenieurs van de ziel
Frank Westerman
➜ 288 pagina’s
➜ 2003
➜ Uitgever: Olympus Pockets
➜ ISBN: 9789046700334
➜ ★★★★★

De Graanrepubliek
Frank Westerman
➜ 255 pagina’s
➜ 1999
➜ Uitgever: Atlas, Amsterdam
➜ ISBN: 9789045003627
➜ ★★★★★
🔗 Lees mijn blog

De verloren wereld van de familie Berberovic
Alfred van Cleef
➜ 303 pagina’s
➜ 1997
➜ Uitgever: Meulenhoff Boekerij
➜ ISBN: 9789029042048
➜ ★★★★
In dit boek worden de lotgevallen beschreven van de Bosnische familie Berberovic, een familie van Bosniakken, vaak onterecht Bosnische moslims genoemd (we hebben het ook niet over Bosnische orthodoxen of katholieken als het over Bosnische Serviërs of Kroaten gaat). De familie Berberovic heeft ernstig te lijden onder etnische geweld en andere gruwelijkheden van de Serviërs in hun streven om Bosnië in te lijven bij Groot Servië. De leden van de familie ontvluchten het geweld, de familie raakt verspreid over heel Europa. Velen zijn ernstig getraumatiseerd door wat hen is overkomen.
De manier waarop de dorpen etnisch gezuiverd worden, is gruwelijk. De Servische soldaten werken systematisch pakken dorp voor dorp, deur voor deur, mensen op, voeren ze af naar kampen om ze daar te vernederen, martelen of vermoorden… Als je het idee hebt dat na WOII in Europa misdaden tegen de menselijkheid op hun retour waren, vergeet het maar.
De keuzes die men uit lijfsbehoud gedwongen wordt te maken zijn hartverscheurend. Vrienden en familieleden worden tegen elkaar uitgespeeld. Ik heb het boek niet uit kunnen lezen, maar toch raad ik iedereen die een beeld wil krijgen van (de gevolgen van) de oorlog in Bosnië aan om dit boek in ieder geval te proberen te lezen. Dichterbij kom je niet.