Socialistische luxe: Hotel Kyjev en warenhuis Prior

Een van de opvallendste gebouwen van Bratislava is Hotel Kyjev. Een megahotel midden in de stad op een gevoelsmatig onlogische plek. Aan het hotel zit warenhuis Prior vast. Hotel Kyjev en Prior waren architectonische hoogstandjes qua luxe, ontwerp en techniek.

Beide gebouwen staan op Kamenné Námestie, ofwel het Steenplein, bij de oudere Bratislaaf wellicht nog bekend als Plein van de Republiek (jaren ’20) of Stalinplein (jaren ’50). In 1949 werd er een enorm Stalinbeeld geplaatst, waarvoor een historische fontein moest wijken. Dat beeld verdween na de dood van Stalin en de destalinisatie die volgde.

Prior en Hotel Kyjev zijn als eenheid ontworpen door Ivan Matusik, een van de meest gerenommeerde architecten van Slowakije. Hij ontving prijzen voor dit ontwerp. Matusik was opgeleid in de traditie van het functionalisme. Na de dood van Stalin hoefde de architectuur geen lofzang op het socialisme meer te zijn. Het mocht ook gewoon fijn en handig zijn voor de socialistische mens om er te wonen of te werken.

In het ontwerp is de geest van Le Corbusier te herkennen (platte daken als gebruiksruimte, geen dragende muren). Architectonische uitgangspunten waren harmonie, evenwicht, eenduidige materiaalkeuze, herhalende elementen en verfijnde details in de afwerking.

Hotel Kyjev: ‘Original retro style’

Hotel Kyjev is nu niet in gebruik en ziet er nogal treurig uit voor zo’n pronkstuk van de socialistische architectuur. Er heeft een tijd een low-budgethotel gezeten, waar ik best een kamer had willen huren om me te kunnen onderdompelen in de vergane glorie van een interieur in socialist chic. Of zoals dat in de folder heet: ‘Original retro style’. Hopelijk blijft er wat retro style over na de renovatie.

• 

• 

• 

Snelle feiten Hotel Kyjev
➜ Bouwjaar: 1973-1974
➜ Architect: Ivan Matusik
➜ Hoogte: 66 meter, 20 verdiepingen
➜ 400 bedden

Ook warenhuis Prior – nu in bezit van winkelketen Tesco – is enorm met 12.000 m² vloeroppervlak. De buitenmuren zijn bekleed met travertijn, een soort marmer. Op het plein staat een steen van marmer met daarop de plattegrond van Prior en Hotel Kyjev, en de naam van de architect. Aan een van de zijden van het gebouw vind je een mooie strak vormgegeven klok met daaronder 12 klokjes die nogal luid en weird klingelen als de tijd daar is. Ga er maar eens heen om 12:00 uur!

• 

• 

• 

Snelle feiten Prior Warenhuis
➜ Bouwjaar: 1964-1968
➜ Architect: Ivan Matusik
➜ Vloeroppervlak: 12.000 m²

Plannen voor het plein: meer groen, minder auto’s

Er staat een enorme herstructurering op stapel van Kamenné Námestie en het aangrenzende SNP-plein. Het plein wordt daarmee groener, de parkeerplaatsen verdwijnen, Hotel Kyjev wordt weer in ere hersteld en ook Prior krijgt een opknapbeurt.

De plannen en ontwerpen zien er goed uit. Op de website van Startitup kun je zie hoe het nieuwe Kamenné Námestie eruit komt te zien. De bewoners van Bratislava zijn betrokken geweest bij de vernieuwingsplannen en zijn om input gevraagd door een reactie te geven op foto’s van het plein. Ik ben benieuwd hoe het er over een paar jaar uitziet.