Het Herdenkingcomplex de Eeuwigheid – Complexul Memorial Eternitate – eert de soldaten van het Rode Leger die vielen tijdens de bevrijding van Moldavië van Duits-Roemeense troepen. Tot voor kort stond er een erewacht bij het enorme monument met de vijf geweren. Zou het door de verslechterde relatie met Rusland komen dat die zijn verdwenen?
Eternitate is tegenwoordig een plek om je hond uit te laten of met je kinderen te wandelen. Precies midden onder de vijf geweren flakkert de eeuwige vlam: de vlamgeworden Eternitate. ’s Avonds kun je er stelletjes romantisch bij zien zitten, als ware het een vuurkorf.
Piramide van kussende geweren
Het monument met de geweren werd ingehuldigd op 9 mei 1975, 30 jaar na de overwinning op de nazi’s. Het monument bestaat uit vijf granieten, tegen elkaar aan leunende (of elkaar behoedzaam kussende?) geweren, die een piramide vormen van 25 meter hoog. Waarom vijf geweren? Dat is er één voor elk oorlogsjaar, maar dan wel vanuit het oogpunt van de Sovjet-Unie, die pas in 1941 bij de oorlog betrokken raakte.
Monument Eeuwigheid (rifle monument)
➜ Architect: A. Minaev
➜ Beeldhouwers: A. Maiko en I. Poniatowski
➜ Inhuldiging: 9 mei 1975
➜ Heropening na renovatie: 24 augustus 2006
Centrale of Armeense begraafplaats?
Eternitate grenst aan de Centrale Begraafplaats of Armeense begraafplaats – Cimitirul Central din Chișinău of Cimitirul Armenesc – die dateert uit 1811. Hoe Armeens de begraafplaats is weet ik niet. Volgens de Roemeense Wikipedia wordt de begraafplaats ten onrechte Armeense begraafplaats genoemd, en is de naam gebaseerd op de Armeense straat – Strada Armenească – waarvandaan je via de Armeense Poort (dus?) de begraafplaats betreedt. Ook in Chisinau zijn Armeniërs uit de Armeense diaspora terechtgekomen. Een Armeense straat is er vast niet voor niets. En een Armeense begraafplaats ook niet.
De Sovjetsoldaten die bij de gevechten om Chisinau om het leven zijn gekomen, liggen hier begraven. De begraafplaats is niet meer in gebruik; de graven zijn op. Het blijft in Chisinau lastig om voldoende plek te vinden voor nieuwe graven. De orthodoxe kerk van Moldavië verbiedt crematie als ruimtebesparende oplossing. 93% van de Moldaviërs is orthodox.
Op Eternitate zijn ook meerdere grote socialistisch-realistische reliëfs te zien van stoere Sovjetsoldaten in actie.
Moeder treurt om Transnistrië
Van recenter datum is het Monument van de Barmhartige (of Treurige) Moeder (Maica Îndurerată). Het is een monument voor de gevallen helden in de strijd om Transnistrië, de regio die zich in 1990 afscheidde van Moldavië, met steun van het daar gelegerde 14de leger van de Sovjet-Unie. Tot 1940 hoorde Transnistrië tot de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek, Stalin voegde Transnistrië daarna bij de Moldavische Socialistische Sovjetrepubliek. Wil je de achtergronden weten van het conflict om Transnistrië, lees het Engelse Wikipedia-lemma.
En de monumenten zijn nog niet op: een paar honderd meter bij Eternitate vandaan vind je de vervallen Cinema Gaudeamus, op een plek die tot 1958 deel uitmaakte van de Centrale Begraafplaats. Voor Gaudeamus staat het indrukwekkende monument Vechters voor de Sovjetmacht, met archetypische socialistisch-realistische reliëfs. Herdenken en gedenken in de Sovjet-Unie: waar een groot land groot in kan zijn.
Monument Vechters voor de Sovjetmacht
➜ Beeldhouwers: A. Maiko, I. Poniatowski, L. Fitov
➜ Onthuld: 1966
Oostblog 