Optimisme vertaald naar architectuur

In Vilnius zag ik een tentoonstelling over ‘optimistische architectuur’ in Kaunas, de kortstondige hoofdstad van Litouwen. Vilnius was in de 20’er en 30’er jaren Pools, er moest een nieuwe hoofdstad komen. Kaunas dus.

Optimistische architectuur? Ja, dat dacht ik toen ook. Het optimisme over de toekomst van Litouwen met zijn nieuwe hoofdstad Kaunas was zo groot, dat er in korte tijd heel veel modernistische pronkjuwelen uit de grond zijn gestampt. Zowel qua interieur als exterieur prachtig, dat maakte de tentoonstelling wel duidelijk.

Het optimisme was van korte duur. Een oorlog, veel vernieling en landjepik, Vilnius werd weer hoofdstad en Litouwen onderdeel van de Sovjet-Unie. Weg optimisme. Veel van de modernistische gebouwen zijn behouden gebleven en ze worden architectonisch op waarde geschat. Jammer dat er bij veel gebouwen sprake is van een jaar of 50 jaar achterstallig onderhoud, maar ach, zo’n net opgepoetst huis is ook best saai.

De dag nadat ik de tentoonstelling had bezocht ging ik met een vers gekocht Optimizmo Architektura in de hand naar Kaunas om al dat moois live te kunnen zien. Google Translate hielp me om het boek te begrijpen, alhoewel de vertaling soms te wensen over liet. Zo werd het WOI-museum gek genoeg vertaald als het Grote Muziekmuseum.

Het appartementengebouw van Moze Poskianskis en Hirsas Klisas doet erg art d’eco aan met zijn welgevormde engeltjes en gebogen façade. Het valt een beeje uit de toon bij de strakke lijnen de voor de meeste andere gebouwen uit dezelfde tijd gelden. Dat krijg je ervan als je je laat inspireren door plaatjes uit westerse (Amerikaanse?) tijdschriften.