Als je Čechův Most oversteekt kom je bij een serie trappen die naar de top van de heuvel Letna leiden. Bovenop staat sinds 1992 een lelijk kunstgeval, een enorme metronoom met een bewegende rode naald. De boel is slecht onderhouden en alles is besmeurd met graffiti. Het schijnt een hotspot voor skaters te zijn, maar vandaag even niet. Het zal door de regen komen.
Waar nu de metronoom staat, stond van 1955 tot 1962 het grootste Stalin-beeld ter wereld: ruim 15 meter hoog, 30 meter als je de sokkel meerekent. De ontwerper, architect Kaplicky, pleegde kort voor de onthulling zelfmoord. Stalin was al in 1953 overleden en viel in 1956 van zijn voetstuk toen zijn opvolger Chroesjtsjov op het twintigste partijcongres de destalinisatie in gang zette met zijn toespraak ‘Over persoonsverheerlijking en de gevolgen ervan’. De persoonsverheerlijking van Stalin dus.
De val van Stalin
Dat luidde de ontmanteling van de Stalinbeelden in, waar de Sovjet-Unie en alle satellietstaten vol mee stonden. In 1962 werd het beeld op de Letna vernietigd, wat geen eenvoudige klus was. Er was 800 kilo dynamiet nodig. Het schijnt dat het hoofd van Stalin de Moldau in is gerold, daaruit opgevist en op een open truck door de straten is gereden als trofee.
In de krochten van het voetstuk, waarop nu de door kunstenaar Vratislav Novak ontworpen metronoom staat, is een museum gevestigd over de Sovjet-terreur en het verzet daartegen.
Een revolutie van fluweel
Op de Letnaheuvel vonden de demonstraties plaats die uiteindelijk leidden tot de val van het socialistische regime. Op 17 november 1989 vond de eerste demonstratie plaats op Václavské náměstí, maar dat bleek al snel te klein om alle demonstranten te herbergen. Dagen van demonstraties volgden. Op de Letnaheuvel kwamen uiteindelijk meer dan 500.000 mensen samen om vanuit het aanpalende stadion van Spartak Praag toegesproken te worden door Vaclav Havel. De regering had inmiddels door dat er geen weg terug meer was. Geen geweld. Berusting. Wachten op het einde. Een Fluwelen Revolutie. Het was zondag 28 november, de tweede dag dat er zo massaal werd gedemonstreerd.
…en Michael Jackson natuurlijk!
Naast Stalin en Havel verbond nog een andere historische grootheid zijn naam aan Letna: Michael Jackson. Bij de start van zijn HIStory-tour in 1996 stond kortstondig zijn standbeeld op de sokkel waar ooit Stalin uitkeek over Praag.
Oostblog 