Het brutalistische hunebed van Plovdiv

De Broederlijke Grafheuvel, zo heet het bizarre bevrijdingsmonument in Plovdiv, Bulgarije. Het monument is gebaseerd op een Thracische grafheuvel. Mij doet het denken aan een kruising tussen een hunebed en Stonehenge, maar dan op zijn brutalistisch.

Het multimonument – Bratska Mogila ofwel Братска Могила – is gebouwd ter ere van de bevrijding van Bulgarije van het Ottomaanse juk, de eenwording van Bulgarije, de Bulgaarse partizanen en soldaten van het Rode leger die vielen voor de bevrijding van Bulgarije tijdens WOII en ook de overwinning van het socialisme in 1944. De helden van weleer zijn vereeuwigd in steen in de krochten van Bratska Mogila.

Het is een echte grafheuvel. De overblijfselen van partizanen uit de regio Plovdiv, die vielen in de strijd, werden er bijgezet.

Monument Bratska Mogila | Plovdiv | Bulgarije

Partijleider Todor Zhivkov was op 9 september 1974 persoonlijk aanwezig bij de inhuldiging tijdens de dertigste verjaardag van de socialistische revolutie. Er waren plannen om de Broederlijke Grafheuvel te verbinden met het monument voor het Rode Leger op een nabijgelegen heuvel, om zo een goede brede boulevard te creëren waar het goed paraderen is. Dat is helaas niet gebeurd.

Ik liep toevallig langs het monument op een van mijn wandelingen in 2014 in Plovdiv. De tombe was afgesloten met een hek en kettingen. In het hek was wel een verse gele roos gestoken, dus er was nog iemand die zich erom bekommerde. Plovdiv is trouwens de tweede stad van Bulgarije en met zoveel schoonheid en historie – veel overblijfselen uit Romeinse tijd en een prachtig historisch centrum – dat de stad op de UNESCO-lijst prijkt.

De Broederlijke Grafheuvel is na de val van het socialistische regime geplunderd en vernield. De eeuwige vlam die ooit brandde in het midden van het monument, bleek toch geen eeuwige vlam te zijn. Ze brandt al jaren niet meer.

Ik las dat er plannen zijn om het monument op te knappen omdat er een groot winkelcentrum in de buurt komt. Dat is hard nodig. Het monument is nu vergeven van de graffiti en ernstig verwaarloosd. Maar je kunt je nog prima voorstellen hoe het er uit kan zien, met wat vlaggen en vaandels erbij, soldaten in het gelid, een fanfare, partizanen in rolstoel en een kranslegging.