Créteil: de kooltjes aan het meer
Met de Carte Paris Brutaliste (Brutalist Paris Map) in de hand heb ik in januari en februari van dit jaar drie wandelingen gemaakt. Alle drie zeer de moeite waard! Deze wandeling loopt langs het Meer van Créteil en voert je langs modernistische en brutalistische gebouwen, waaronder het beroemde brutalistische meesterwerk les Choux de Créteil: de kolen van Créteil.
Créteil is, net als Bobigny, een banlieu van Parijs. Het was ooit een landelijk gebied; het dorpje Créteil werd in de jaren zestig en zeventig opgeslokt door Parijs. Het Lac de Créteil is ontstaan door de winning van kalk en grind, dat nodig was voor de bouw van Créteil. En gebouwd is er. In de beste modernistische en brutalistische traditie wel te verstaan.
Voor de nieuwe gemeente Créteil moest ook een hele serie publieke gebouwen uit de grond worden gestampt. Créteil is de préfecture – de hoofdstad – van het département Val de Marne, met inmiddels een kleine 1,4 miljoen inwoners. Geen wonder dus dat er wat prestigieuze gebouwen zijn neergezet.
Klik in de balk boven de kaart op het pijltje (links) voor een overzicht van de gebouwen en objecten en de route. Klik op het vierkant rechts om de kaart in een volledig venster te openen.
0. Start: Metro Créteil-Préfecture
Stap uit bij Metro Créteil-Préfecture (Hôtel de Ville) en loop door het Grootwinkelcenrum Overvecht van Créteil, Créteil Soleil, richting Hôtel de Ville.
1. Hôtel de ville de Créteil
Het Gemeentehuis van Créteil is gebouwd als socle / bloc, ook wel socle / tour, een bouwconfiguratie bestaande uit een hoge ronde toren op een sokkel, gecombineerd met een in dezelfde stijl opgetrokken veel lagere bredere toren. Begin jaren zeventig was deze bouwvorm razend populair.
De entree is bekleed met prachtig corduroy-beton, of heet dat rib-beton? Glas, metaal, beton, weinig ornamenten: het is functionalisme troef.
Snelle feiten Hôtel de ville de Créteil
➜ Bouw: 1972-1974
➜ Architect: Pierre Dufau
➜ Hoogte: 75 meter
➜ Adres: 1 Place Salvador Allende, 94010 Créteil, Frankrijk
➜ http://www.ville-creteil.fr/
2. Het Postkantoor van Créteil
Het gemeentehuis staat aan het Place Salvador Allende, aan de andere kant van de toren is het meer. Aan het plein staan meer bijzondere gebouwen, zoals het Postkantoor, dat er oostblokkeriger uitziet dan veel gebouwen uit het Oostblok.
3. Hôtel de préfecture du Val-de-Marne
Loop richting meer en volg de oever naar rechts. Het is er heerlijk wandelen en een fijne koele refuge voor het met toeristen vergeven centrum. Voor je uit zie je de oranjegouden weerspiegeling in de ramen van de Préfecture. Links daarvan staan de beroemde torenflats Les Choux de Créteil.
Rondom de Préfecture is een omheinde parktuin met zwembadachtige vijvers met roestvrijstalen haaienvinnen rondom. Het is een groot modernistisch gebouw. Typisch zeventiger jaren, ook weer uitgevoerd in beton, glas en staal.
Snelle feiten Hôtel de préfecture du Val-de-Marne
➜ Architect: Daniel Badani
➜ Opening: 1971
➜ Adres: 21-29 Avenue du Général de Gaulle, 94000 Créteil, Frankrijk
➜ www.val-de-marne.gouv.fr
4. Les Choux de Créteil
Via een betonnen slakkenhuis kom je op een voetgangersbrug uit en steek je een drukke weg over. Vanaf de brug heb je mooi uitzicht op les Choux de Créteil: de kolen van Créteil.
Waar eens de kolen werden gekweekt om de Parijse bevolking te voeden, staan nu tien ronde flats, vijftien verdiepingen hoog, met opvallende balkons in de vorm van een koolblad. De bedoeling was om klimplanten tegen de balkons te laten opgroeien, zodat het helemaal een organisch geheel werd. Dat is nooit gerealiseerd.
De flats zijn niet alleen interessant voor aficionado’s van brutalistische architectuur, ze vormen ook een staalkaart van de architectuur van de zeventiger jaren en hebben een monumentenstatus. Les Choux zijn recent opgeknapt. Om te voorkomen dat de bewonerspopulatie van de flats te eenzijdig wordt, is een kwart van de appartementen toegewezen aan studenten. In Créteil zijn genoeg universiteiten en hogescholen, dus aan studenten geen gebrek.
Snelle feiten les Choux de Créteil
➜ Architect: Gérard Grandval
➜ Bouwjaar: 1966-1974
➜ 15 verdiepingen
➜ Adres: Boulevard Pablo Picasso, 94000 Créteil, Frankrijk
5. Tribunal de Grande Instance, Créteil
Een van de vele publieke gebouwen die Créteil als nieuwe hoofdstad van département Val-de-Marne kreeg, was het gerechtsgebouw uit 1978. In het ontwerp moeten het wetboek en de schalen der gerechtigheid te herkennen zijn. Zie jij het? Het Tribunal is door zelfde architect ontworpen als de Préfecture: Daniel Badani.
Het Tribunal staat ook in de lijst van SOS Brutalism, dus ik durf hem te classificeren als brutalistisch. De engineers zijn zeer creatief met beton geweest: corduroybeton, grindbeton, béton brut. Het gebouw is ook volgestopt met asbest, wat de renovatie ingewikkeld en duur maakt. Aan de rechter zijde is een zij-ingang met wederom Oostblokkerige muren en trappen, en een paar onheilspellende handen boven de entree.
Snelle feiten Tribunal de Grande Instance, Créteil
➜ Bouw: 1976-1978
➜ Architecten: Daniel Badani en Pierre Roux-Dorlut
➜ Interieurontwerp: Pierre Guariche
➜ Adres: Rue Pasteur Vallery Radot, 94011 Créteil | Parijs
6. Cathédrale Notre-Dame de Créteil
Van een totaal andere orde is de moderne Notre-Dame de Créteil, een kerk als een slecht verstopt paasei, met een klokkentoren ernaast uit een fantasyboek. Ga gerust even binnen in dit huis van God – of van onze dame – voor de hoge koepel met zijn baleinen en smalle ramen die de ruimte bijzonder uitlichten, voor de welgevormde banken en het bijpassende orgel. Een goede manier om even af te kicken van alle beton, glas en staal: het basismateriaal van deze kerk is hout.
Snelle feiten Cathédrale Notre-Dame de Créteil
➜ Adres: 2 Rue Pasteur Vallery Radot, 94000 Créteil, Frankrijk
➜ Naar de website
Oostblog 