In juni zou ik met een vriend naar Moldavië gaan voor een roadtrip. Onder meer Chisinau (Moldavië), Odessa (Oekraïne) en Transnistrië stonden op het programma. Dat gaat helaas niet door; reizen in tijden van corona kan niet. Virtueel reizen mag wel. Gids Anton Dendemarchenko nam mij en nog een aantal virtuele reisgenoten mee naar Bender, de tweede stad van Transnistrië, het virtuele land dat door Anton wordt aangeprijsd als the country that doesn’t exist. Het werd een prachtige ruige tour langs Sovjetflats (chroestsjovka’s), monumenten, verlaten plekken en Lada’s. Veilig op de bank vanachter de laptop.
Vorig jaar ben ik ook naar Moldavië geweest en heb toen een dagtrip naar Tiraspol gemaakt, de hoofdstad van Transnistrië. Gids Anton leidde me rond langs Leninbeelden voor overheidsgebouwen, woonwijken met flats waar de klok was blijven stilstaan op Sovjettijd, door een verlaten fabrieksgebouw. Een mooie ervaring, en genoeg reden dus voor een nieuw bezoek. Maar dat bezoek moet dus nog even worden uitgesteld.
Ik schreef over mijn eerdere bezoek aan Transnistrië twee blogs. In die blogs lees je meer over de geschiedenis van en het leven in deze niet-erkende staat. Een staat die niet bestaat, een virtuele staat dus.
Om 21:00 uur zit ik met nog een aantal reisgenoten uit onder meer België, Duitsland en Tsjechië klaar op Twitch voor de tour. Anton is nog even zijn zoon naar bed aan het brengen, op de chat beginnen we met een voorzichtig voorstelrondje.
Kameraad Lenin heet ons welkom
De tour begint met een redevoering van kameraad Lenin, die in Transnistrië nog steeds op zijn voetstuk staat. Niet omdat het land communistisch is, alhoewel de regering nog in het Huis van de Sovjets huist, de inlichtingendienst KGB heet en de munt roebel. Waarom dan wel? Ik denk als gebaar naar Rusland, omdat Rusland Transnistrië steunde in zijn onafhankelijkheidsstrijd en nu nog steeds een belangrijke economische rol speelt. En wellicht uit overwegingen in de categorie fuck you.
Moldavië is in Europa het land met de minste toeristen, Transnistrië zit daar – als deel van Moldavië – nog eens ver onder. Toch heeft het land veel te bieden. Transnistrië is echt een land voor Sovjet-nostalgisten en mensen die houden van struinen over verlaten industrieterreinen.
Anton neemt ons mee naar de stad Bender, een industriestad die als enige stad in Transnistrië niet ‘aan de andere kant (trans) van de Dnjestr’ ligt. In de oorlog van 1992 werd Tighina veroverd op Moldavië en herdoopt tot Bender. Transnistrië scheidde zich, met hulp van daar gelegerde Sovjetsoldaten, af van Moldavië.
Anton heeft met vooruitziende blik een wandeltour vastgelegd, lopend en filmend met zijn telefoon. De opnames zijn gemaakt vlak voordat ook Transnistrië compleet gelockdownd werd. Je ziet mensen met mondkapjes voor, de straten zijn al aardig leeg. Hij heeft uren materiaal, waarvan wij een uur of twee te zien kregen.
De beelden zijn eerder geschoten, Anton geeft live commentaar en vertelt anekdotes over wat we zien, en ook wat we niet zien. Ondertussen kunnen we vragen stellen via de chat, die Anton live beantwoordt.
We lopen virtueel door Antons straat, langs Plattenbau, prachtige Volga’s (de mooi vormgegeven Sovjetauto voor de mensen die er toe deden), Sovjetfabrieken waarvan er sommige – o wonder – nog steeds in bedrijf zijn. Langs al gesloten scholen met in drie talen ‘school’ erop en langs het station waar een enorme stoomlocomotief staat. Ondertussen worden we getrakteerd op de laatste informatie over de quarantaine (strenger dan hier), over de oorlog om Transnistrië in 1992 en het leven van alledag.
We komen bij een oud verlaten haventerrein aan de Dnjestr, waar de vader van Anton nog heeft gewerkt. Nu is het een wirwar van verlaten vlonders en pieren, wegroestende schepen en kranen en havengebouwen waarvan geen ruit meer heel is. Prachtige kleuren, heel indrukwekkend in zijn desolate vergankelijkheid. Samen met Anton ga je deuren door, loop je trappen op en af, loop je over overwoekerde paadjes langs de oever.
We eindigen met een korte – nog steeds virtuele – wandeling door Tiraspol, langs de Leninbeelden aan de hoofdstraat bij het parlementsgebouw en het Huis van de Sovjets.
Save your local guide, book a virtual tour!
Het is een erg toffe tour. Ik heb veel mooie en nieuwe dingen gezien, veel interessants gehoord. En werkt dat nou, zo’n virtuele tour? Ja, het werkt! Heel goed zelfs. Je waant je echt even in de Sovjet-Unie, of ik bedoel: Transnistrië. Je kunt ook heel natuurlijk, net als bij een ‘live’ tour, via de chat vragen stellen over wat je ziet en wat er wordt verteld.
Het is sowieso tof om te zien dat Anton een vorm heeft gevonden om mensen te laten genieten van wat the country that doesn’t exist te bieden heeft. En om geld te verdienen natuurlijk, want ook voor Transnistrië – en voor Anton – zijn de economische gevolgen van de lockdown enorm. De virtuele tour is ook een makkelijke kennismaking met het Oostblok en de voormalige Sovjet-Unie, zo vanuit je luie stoel. Voor mij is het in ieder geval een bewijs dat ik niet zonder reden weer geboekt had om de regio verder te verkennen. En ja, dan had ik ook Anton geboekt als levende gids. Na de tijden van corona dan maar.
Ook mee op virtuele reis door Transnistrië?
➜ Er staat een nieuwe tour gepland op dinsdag 20 april om 21:00
➜ Kosten: 10 euro, te voldoen met Paypal
➜ Voertaal: Engels
➜ Maak een account aan op Twitch.
➜ Duur: 2 uur
➜ Of neem contact op met Anton Dendemarchenko voor komende virtual tours (zie blok hieronder).
Topgids Anton
Ik neem nooit een gids, maar voor Transnistrië deed ik dat wel. Leek me handig, omdat ik er maar kort was, me slecht had voorbereid en in korte tijd veel wilde zien. Dat is goed gelukt! Anton Dendemarchenko is geboren in Transnistrië, spreekt perfect Engels en is je perfecte gids voor Tiraspol en de rest van Transnistrië. Hij voert je langs de absolute highlights, maar ook langs lowlights: bijzondere publieke gebouwen, flats en verlaten industriegebouwen. En hij weet wat interessant is voor een Sovjet-nostalgicus, maar kan je ook alles vertellen over wat er nu speelt.
Transnistria Free Walking Tours
Anton Dendemarchenko
+373 68 05004 of +373 778 05004
totransnistria@gmail.com
facebook.com/totransnistria
Travelblogeurope.com
Instagram: @_freewalkingtour_ en @transnistria_travel
Oostblog 
Een reactie op “Virtueel reizen in virtueel Transnistrië”