Betonnen boemerang in vijver
In tijden van corona is reizen naar het buitenland niet aan de orde. Wat doe je dan als Oostblogger? Je maakt een virtuele tour door Transnistrië. Of je springt op de fiets voor een mooie tocht naar een van de brutalistische betonnen parels van de Nederlandse architectuur. Het kantoor van SC Johnson in Mijdrecht lijkt mij een mooi begin.
Het hoofdkantoor van SC Johnson is een van de bekendste brutalistische gebouwen van Nederland. Het gebouw is ontworpen door Huig Maaskant, bekend van de Euromast, de Neudeflat en de Pier van Scheveningen. Hij is een van de aartsvaders van het brutalisme in Nederland.
Maaskant kreeg carte blanche voor het ontwerp van het gebouw. Zijn opdrachtgever wilde geen dertien-in-een-dozijngebouw. Het moest opvallend en monumentaal zijn. Een landmark. En dat is Maaskant goed gelukt.
Het kantoor van SC Johnson heeft de vorm van een boemerang. Waar de twee ‘vleugels’ bij elkaar komen, is aan de achterkant een brug, die de boemerang met de achterliggende gebouwen verbindt. De boemerang steunt op betonnen pijlers die in het water staan van een vierkante vijver. Een vijver die overigens dienst doet als waterreservoir voor de brandweer. Altijd handig bij een chemisch bedrijf.
SC Johnson – voorheen Johnson Wax – is een Amerikaans chemieconcern. Een familiebedrijf ook, en daar zijn ze trots op. De naam SC Johnson wordt standaard opgevolgd door ‘A family company‘.
Mijn eerste fietstocht tijdens de intelligente lockdown is prachtig. Ik fiets door de polders tussen Maarssen en Mijdrecht. Smalle groene weggetjes met aan weerszijden bloeiend fluitenkruid en koolzaad. Ik zie grutto’s, kievieten, tureluurs, torenvalken, puttertjes en tientallen broedende zwanen. Het Nederlandse volk houdt zich uitstekend aan de afspraak om niet de toerist uit te hangen in eigen land of zich anderszins voor de vuist weg wat rond te verplaatsen. De fietspaden zijn leeg, op een verdwaalde wielrenner of bejaarde met hulpmotor na.
Het hoofdkantoor van SC Johnson is niet echt makkelijk benaderbaar. De hoofdingang heeft last van slagbomen; je fietst niet zo maar even het terrein op. Ik fiets om het gebouw heen en kom via een onverhard hobbelpad bij een hele drukke weg waar de Boemerang aan ligt. Een landmark moet wel gezien worden, ook al is het in een flits als je er met 80 km/h langsrijdt.
Ik sta in de berm, tussen koolzaad en brandnetel; de vrachtwagens sjezen vlak achter me langs. Mijn pet vliegt af van de door de vrachtwagens veroorzaakte wind. De zon staat pal achter het gebouw, niet bepaald ideaal om foto’s te maken. Bovendien staat er een hek om het gebouw, wat het fotograferen nog meer bemoeilijkt.
Na er vanaf hier flink op los geschoten te hebben, wil ik toch nog een keer proberen om via de hoofdingang naar binnen te komen. Voor betere foto’s, van dichterbij, en met beter licht. Ik word verwelkomd door een meneer van de beveiliging met een mondkapje en veiligheidsbril op. Ik word doorgeleid naar een kantoortje vóór de receptie. De beveiliger neemt met mij een checklist door met vragen als: bent u recent op een cruise geweest, heeft u last van een droge hoest, bent u recent verkouden geweest. Mijn temperatuur wordt zelfs opgenomen. Men neemt bij SC Johnson overduidelijk geen halve maatregelen, en terecht.
Als ik mijn handen heb gewassen met desinfecterende zeep van SC Johnson mag ik door naar de receptie. De receptionist zit achter een plastic scherm. Ik voel me enigszins belachelijk als ik vraag of ik misschien het terrein op mag om foto’s te maken van het prachtige kantoor. Om er nog iets van te maken zeg ik maar dat ik architectuurfotograaf ben. Los van de vraag of het nu, in tijden van corona, een goed idee is om foto’s te maken van een architectonisch interssant gebouw, wordt mij vriendelijk te verstaan gegeven dat je voor zoiets toch echt vooraf een afspraak moet maken, en dat zo’n afspraak hoogst zelden tot stand komt.
Als ik bij thuiskomst in de the Atlas of brutalist architecture kijk om te zien wat daar over de Boemerang staat vermeld, zie ik dat ook de foto die daarin staat afgebeeld, vanachter het hek is genomen. Gelukkig maar. Ik heb mijn best gedaan.
Snelle feiten kantoor SC Johnson, Mijdrecht
➜ Bouw: 1964
➜ Architect: Huig Maaskant
➜ Valt onder Beschermingsprogramma Wederopbouw 1959-1965
Brutalisme in Nederland
Ook Nederland heeft een lange traditie van brutalistische architectuur: Stadhuis Terneuzen, de Aula van de TU Delft en het kantoor van SC Johnson in Mijdrecht.
➜ Lees meer
Atlas of Brutalist Architecture – Phaidon
➜ 560 pagina’s
➜ 1000 zwartwitfoto’s
➜ 34 x 24 cm
➜ Januari 2018
➜ Uitgever: Phaidon Press Ltd, New York
➜ ISBN: 9780714875668
➜ Prijs: €125
➜ ★★★★★
🔗Lees mijn blog
Oostblog 
Een reactie op “Brutalisme in Nederland: SC Johnson in Mijdrecht”