Terugblik boekpresentatie BRUUT in Thomaskerk

Staande ovatie voor makers bij lancering

In een lekker volle Thomaskerk op de Zuidas van Amsterdam is donderdag 25 mei ‘BRUUT – Atlas van het brutalisme in Nederland’ gepresenteerd. Vanaf nu is het boek overal verkrijgbaar, bij de voorbestellers viel BRUUT al met een kloeke plof op de deurmat. In de bruutste kerk van Nederland was de boekverkoper snel door de toch forse stapel BRUUTS heen. De eerste exemplaren werden aangeboden aan de kinderen van de architecten Sier van Rhijn, Ben Ingwersen en Karel Sijmons.

We werden welkom geheten door Leo Endedijk, kerkrentmeester van De Thomas, die een warm pleidooi hield om van de kerk een rijksmonument te maken. Iets wat wij van Team Bruut van harte ondersteunen, en de 150 aanwezige betonaficionado’s eveneens.

Landschapsarchitect Dirk Sijmons vertelde over zijn vader Karel Sijmons, architect van de Thomaskerk en de ontwikkeling van de naoorlogse kerkenbouw. Ook de invloed van Le Corbusier en diens Notre Dame du Haut in Ronchamp kwam daarbij aan bod.

Presentator Nienke de la Rive Box interviewde twee andere ‘kinderen van’: Ben Ingwersen Jr. en Corinne van Rhijn. Vaders Ben Ingwersen en Sier van Rhijn kregen een eigen portret in BRUUT en mogen zich dus rekenen tot de vijf bruutste architecten van Nederland. Ben Jr. en Corinne waren verheugd over het feit dat hun vaders zijn opgenomen in een boek over brutalisme in Nederland, en de aandacht en hulde die ze daarmee ten deel valt. Beiden kregen architectuur met de paplepel ingegoten: woonhuis en bureau bevonden zich in hetzelfde gebouw, ze groeiden op tussen de bouwtekeningen en maquettes. Vader Sier bouwde een bijzonder poppenhuis voor zijn dochter zoals alleen een echte architect dat kan. Toch werden zowel Corinne als Ben Jr. geen architect.

Uitgever Marti Huetink van WBooks bedankte vervolgens Team BRUUT voor hun gedrevenheid en niet aflatend enthousiasme, de fantastische vormgevers Marga Scholma en Haico Beukers en de sponsors Tektoniek en het Betonhuis. Hij overhandigde een eerste exemplaar aan Corinne, Ben en Dirk. Gezeten op de eerste rij bladerden ze nieuwsgierig door hun exemplaar van BRUUT, waarschijnlijk op zoek naar wat we over hun vaders werk hadden geschreven.

Architectuurcriticus Kirsten Hannema vertelde vervolgens over haar relatie met brutalistische architectuur. Ze was niet direct fan toen ze als eerstejaars student bouwkunde de ‘ongezellige’ Aula van de TU Delft betrad. Van brutalisme moet je leren houden. Luceberts ‘Alles van waarde is weerloos’ geldt ook voor brutalistische erfgoed: deze betonnen monsters zijn kwetsbaar. Ze hoopt dat BRUUT helpt om alles wat brutalisme aan waarde biedt te herkennen en koesteren, en daaraan waarde toe te voegen. Dat hopen wij uiteraard ook.

Hierna was het de beurt aan de makers zelf. Martijn vertelde hoe Team Bruut en het idee voor een boek over brutalisme is ontstaan: van idee naar boek in precies twee jaar! Zijn favoriete gebouw uit het boek is de woning van de familie Parpart, een bijzonder verhaal en een bijzondere woning. Zonder ooit de term brutalisme gehoord te hebben, wilden ze dat hun zwager en architect een huis in beton bouwde. Inspiratie? Een uiterst bruut zwembad in Davos.

Teun vertelde over de LTS Vught van Sier van Rhijn, tien jaar geleden afgebroken en een treurig voorbeeld van hoe je niet om moet gaan met brutalistisch erfgoed. Arjan gaf aandacht aan een vergeten brute parel waarvoor dit boek een paar jaar te laat komt: station Rotterdam Alexander van Wladimir Trabsky en Hans Bak, in 2020 gesloopt. Zwollenaar Martjan zet het stadhuis van Zwolle in de schijnwerpers en pleit ook voor meer liefde voor beton, die zich mag uiten in aaien en knuffelen. Bart vertelde over zijn fotografie: als brutalisme zelf, dus eerlijk, naturel, zonder nabewerking en rare fratsen. Laat het gebouw spreken!

Ter afsluiting kreeg Team BRUUT spontaan een staande ovatie als dank voor al hun noeste arbeid met BRUUT Atlas van het brutalisme als resultaat. Hopelijk helpt BRUUT mee om de waardering van brutalistische erfgoed te vergroten en deze gebouwen te behouden. Vanuit de bezoekers is die waardering er sowieso. Velen volgen het voorbeeld van Team BRUUT en Nienke om het beton van de Thomaskerk te aaien.

Team BRUUT is…
Team BRUUT bestaat uit Oostblogger Martijn Haan, actieonderzoeker Teun Meurs, gebouwenfan Martjan Kuit, publicist Arjan den Boer en fotograaf Bart van Hoek. Haico Beukers en Marga Scholma van Beukers Scholma boekontwerpers maakten BRUUT zo mooi. Marti Huetink was de uitgever van WBooks.

BRUUT bij Villa BvD op Radio 1

De dag voor de lancering waren Martjan en ik te gast bij Villa VdB op Radio 1. ‘De brutalistische architectuur, veel mensen vinden het lelijk, maar Martjan Kuit en Martijn Haan maakten er een atlas over. Ze vertellen over deze bouwstijl in de Villa.‘ Klik op het plaatje om het fragment terug te kijken en luisteren.

Meer foto’s van de presentatie