Monument van eenheid in verval

Als we langs het Paleis voor Jeugd en Sport rijden zegt onze taxichauffeur vol trots: ‘Iedereen in Joegoslavië kent dit gebouw.’ Ja, het is een gebouw dat je niet snel vergeet. Erg futuristisch: the mothership has landed. Veel Joegoslaven zullen er zijn geweest tijdens sportwedstrijden of optredens.

Toen het gebouw in 1977 in gebruik werd genomen heette het nog Sportpaleis Boro en Ramiz. Boro en Ramiz waren twee Joegoslavische partizanen die gebroederlijk gearmd het leven lieten voor het vuurpeloton. De een was Serviër, de ander Albanees.

Ze werden door Tito omarmd als helden van communistisch Joegoslavië en stonden symbool voor de Joegoslavische eenheid. Uiteraard moest de naam van het sportpaleis worden aangepast na de gruwelijke oorlog in Kosovo. Van het monument met een büste van beide mannen in een park in Pristina is Boro verdwenen. De Serviër uiteraard.

Het sportpaleis is in 2000 bij een brand zwaar beschadigd geraakt. De grote hal – goed voor 8.000 bezoekers – is sindsdien buiten gebruik. Toen ik er was – in 2017 – verkeerde het gebouw nog steeds in zeer slechte staat. En dat terwijl het op een tourist trap-achtige plek staat.

Waar Amsterdam graag af wil van zijn ‘I Amsterdam’ is Kosovo apetrots op zijn ‘New Born’. Kosovo wil laten weten dat het het jongste land ter wereld is en zich heeft losgemaakt van Servië. Als je je New Born-selfie neemt prijkt op de achtergrond het Paleis voor Jeugd en Sport. Een monument van eenheid in verval.