Betonnen kantoorpaddenstoel met extra ondersteuning
Sinds de verhuizing van Slachtofferhulp naar de Moeder Theresalaan is de Bierkantine – voorganger: Kantien – de plek voor borrels en partijen. Op het terras staan de tafels tussen vreemde stalen buizen, de vloer van het terras is bekleed met grindtegels en de kantoortoren met prefab-beton. Het oogt erg bruut allemaal. Het interieur van de Bierkantine – bijvoorbeeld de rasters aan het plafond – is nog goeddeels origineel. Vroeger was dit de hal van Nieuw Clarenburg, het onderkomen van het samenwerkingsverband ROVU (Ruimtelijke Ordening, Openbare Werken en Volkshuisvesting te Utrecht). Hier werden de plannen, kaarten en maquettes gemaakt van alle grootscheepse ruimtelijke veranderingen die Utrecht in de jaren zeventig doormaakte.
Het complex bestaat uit een tien verdiepingen hoge kantoortoren waarvan elke verdieping is bekleed met platen van gewassen prefab-beton met daartussen smalle lintramen. De toren is gebouwd als een paddenstoelconstructie: bovenop de smallere centrale ‘steel’ zit een uitkragende rechthoekige ‘hoed’ die aan de randen wordt ondersteund door smalle vierkante pijlers die deel uitmaken van het betonskelet. Tussen de poten bevindt zich een rechthoekig bouwdeel van één verdieping hoog dat met de steel verbonden is. Dit lage deel beslaat ongeveer de helft van de doorsnede van de kantoortoren en steekt aan weerszijden uit tot voorbij de ‘hoed’. In het langste deel zit De Bierkantine. Tussen deze bouwlaag en de toren is ruimte over, waardoor de toren lijkt te zweven. Het kantoorgebouw is
De voorganger van het samenwerkingsverband ROVU was al sinds 1851 gehuisvest in de binnenstad. De dienst breidde net als Utrecht na de Tweede Wereldoorlog sterk uit. Door ruimtegebrek was een verhuizing noodzakelijk. Rond 1970 verhuisden de werkplaatsen en het magazijn naar de Croeselaan, de kantoren en de tekenkamers vonden onderdak in een nieuw kantoor aan de Ravellaan. De bouw begon in 1968, op 20 februari 1970 werd het kantoor officieel geopend door burgemeester Coen de Ranitz.
In het bouwdossier wordt gesproken over het plaatsen van een ‘tijdelijk kantoorgebouw aan de Ravellaan 96 t.b.v. de huisvesting ROVU’ door uitvoerder Bredero’s Bouwbedrijf. Hoe tijdelijk dat moest zijn staat niet vermeld, feit is dat dit tijdelijke onderkomen er na ruim 50 jaar nog steeds staat. In de jaren tachtig waren er zelfs plannen om het ROVU-kantoor uit te breiden getuige de maquette in LEGO.
Het ROVU-gebouw werd zoals veel gebouwen uit de periode van de wederopbouw verlevendigd met kunstwerken die werden betaald uit de percentageregeling voor beeldende kunst. Op het terras kwam een plastiek van buizenkunstenaar André Volten met de weinig tot de verbeelding sprekende naam Ruimtelijke Constructie.
Ook kwam er een toepasselijk beeld, ‘De Landmeter’ van Piet Esser. Let op het raster aan het plafond op de foto hieronder: dat hangt nog steeds in de Bierkantine.
In de buurt van Nieuw Clarenburg werd in dezelfde periode veel meer gebouwd. Bijvoorbeeld het CNV-kantoor op Ravellaan 1 uit 1971 naar ontwerp van Sjoerd Wouda, die onder meer Transitorium I en de Sterrentoren ontwierp op de Uithof in Utrecht. De vakbond dacht dat men met dat gebouw zeker tot 2000 mee toe zou kunnen, aldus Trouw. De KLM-flat – een beleggingsobject van het pensioenfonds van KLM – stamt uit dezelfde periode en werd ontworpen door de Maastrichtse architect G . J . W . Snelder. Het nabije ROVU 2 is een aantal jaren geleden verbouwd tot appartementen. Dit Rachmaninoffhuis grenst aan het Hommelbos, een klein overblijfsel van de tuin van landgoed Welgelegen uit de negentiende eeuw.
Tegenwoordig is het kantoorgebouw in beheer van Socius en biedt het onder de naam De Ravel betaalbare woonruimte aan jongeren, met ook plek voor statushouders en kwetsbare jongeren. Op elke verdieping huist een woongroep van 19 personen Er zijn werkplekken voor creatieve ondernemers, gemeenschappelijke tuinen, een voetbalkooi en onder het gebouw zelfs oefenruimtes. Het is bijzonder dat dit icoon van gemeentelijke kantoorbouw, ooit bedoeld als tijdelijk onderkomen van het ROVU, nog steeds goed wordt gebruikt.
Snelle feiten kantoorgebouw Dienst van Openbare Werken, ook bekend als Nieuw Clarenburg en ROVU-gebouw
➜ Architect: onbekend
➜ Bouw: 1968-1971
➜ Adres: Ravellaan 96, Utrecht
➜ Nu: De Bierkantine en De Ravel van Socius Wonen
➜ Brutality ★
Bronnen en meer
- Gebouw aan Utrechtse Ravellaan: zeker goed tot jaar 2000 CNV in nieuwe ‘woning’, Trouw, 13 januari 1971
- Foto’s van Cas Oorthuys van het ROVU-gebouw op de website van het Nationaal Fotomuseum.
- De geschiedenis van het Samenwerkingsverband Ruimtelijke Ordening, Openbare Werken en Volkshuisvesting te Utrecht (R.O.V.U.)
- www.sociuswonen.nl/locaties/de-ravel/
Oostblog 