Verslag van een zoektocht
In ons eind mei te verschijnen boek Bruut: atlas van brutalisme in Nederland staan de 100 bruutste gebouwen van Nederland. In onze zoektocht naar de achtergronden van deze gebouwen doken we online en offline archieven in, vroegen we bouwdossiers op en pluisden we stapels boeken en kranten uit. Dat zoekwerk leverde voor veel gebouwen een overload aan informatie op, maar soms was het heel lastig om informatie te vinden. Brink 14 te Assen was zo’n hard te kraken noot. Tegenwoordig huist restaurant Liff in dit pand met zijn opvallende betonnen fritessnijdergevel, voorheen zat hier Fa. Ten Holder, groot in huishoudelijke apparaten, servies, verlichting en lederwaren.
De zoektocht start redelijk veelbelovend. In de krantenarchief Delpher is het nodige te vinden over de Fa. ten Holder. Direct na de Tweede Wereldoorlog start Ten Holder op Brink 14 in het centrum van Assen zijn winkel waar voorheen waarschijnlijk Fa. R. van Dijk zat. In 1947 prijst ten Holder zijn waar aan als ‘in vooroorlogse kwaliteit’.
Over het belendende pand, de Brinkflat, is genoeg te vinden. Deze flat werd tussen 1965 en 1968 gebouwd naar ontwerp van Frans Klein en is inmiddels een provinciaal monument. Op Twitter wordt mij verteld dat ook Brink 14 door hem is ontworpen als onderdeel van het Brinkplan, de herinrichting van de Brink onder supervisie van Den Boer van de Provinciale Planologische Dienst. Ik hoop dat ook Brink 14 ontworpen is door Klein, een interessante architect uit het noorden des lands die samenwerkte en bevriend was met Huig Maaskant. Ik krijg het alleen niet bevestigd.
Ergens eind jaren zestig lijkt de winkel van Ten Holder te zijn aangepast, maar over een verbouwing of aanpassing – of een tijdelijke sluiting – is in de krantenarchieven niets te vinden. Wat ik wel weet is dat op een foto uit 1972 op Instagram te zien is dat het gebouw al zijn fritessnijdergevels heeft. Die term, gemunt door Bernhard Hulshof, krijg ik overigens ook door via Twitter.
Ondertussen is vader Wes het Drents Archief in Assen ingedoken om het bouwdossier op te vragen. Dat bouwdossier is er niet, wat op zichzelf al bijzonder is. Het lijkt haast of de ontwerper van dit gebouw geheim moet blijven. Ik schakel via Twitter de wisdom of the crowd in. Veel Drentenaren bijten zich vast in het vraagstuk. Uitvraag bij de Asser Historische Vereniging en ArchitectuurPunt Assen levert helaas niets op, zo ook mijn link op Facebook met een oudere mevrouw Ten Holder die volgens een Twitteraar zelf bij Ten Holder werkte. Het leidt allemaal tot niets.
Via Facebookgroep Oud Assen en Omgeving kom ik wel iets meer aan de weet. Er wordt mij via via een noest stukje bureauonderzoek naar Brink 14 doorgestuurd, uitgevoerd door Harry van Biessum in zijn serie ‘Van Biessum Onderzoekt’. Daaruit blijkt dat het pand door de bouw van de Brinkflat en de sloop die daarvoor nodig was, is verzakt. Zelfs zo erg dat het geheel moest worden afgebroken. In 1970 opende de winkel op dezelfde locatie in een nieuw pand, een verdieping hoger, een interieur met veel ruw beton – inmiddels goudkleurig beschilderd – en dus de fritessnijdergevel.
Maar toen wist ik nog steeds niet wie de architect was. Tot… Ik nog een laatste keer ging graven in krantenarchief Delpher en in het Nieuwsblad van het Noorden van 20 december 1967 stuitte op een aankondiging van een bouwopdracht:
“Voor rekening van fa. W J ten Holder is de verbouw en uitbreiding van haar winkelpand aan de Brink, onder architectuur van het Architectenbureau Nijenhuis en Ebbinge te Assen, voor f 210.000 opgedragen aan NV Bouwonderneming Fokkens te Arnhem.”
Nijenhuis en Ebbinge dus, geen Frans Klein helaas, maar ook zeker mooie namen in de Drentse architectuurwereld. Het duo ontwierp ook de Lagere Technische School en de drukkerij Koninklijke Van Gorcum te Assen die beide de status hebben van provinciaal monument.
Voor meer informatie over Brink 14 te Assen zul je moeten wachten tot 22 mei 2023, wanneer Bruut: atlas van het brutalisme in Nederland in de boekhandel ligt. Een ding is zeker: Ten Holder staat daarin als een van de 100 bruutste gebouwen in Nederland.
Snelle feiten Ten Holder, Assen
➜ Architect: Architectenbureau Nijenhuis en Ebbinge, Assen
➜ Uitvoerder Bouwonderneming Fokkens, Arnhem
➜ Bouw: 1970
➜ Nu: restaurant Liff
➜ Adres: Brink 14, Assen
➜ Brutality ★★★
Bronnen en verder lezen
- Verkoop en aanbesteding, Nieuwsblad van het Noorden, 20 december 1967
- Harry van Biessum, Brink 14 (voorheen Ten Holder) (perc. 485 in 1832). In: Van Biessum Onderzoekt
- www.provincialemonumentendrenthe.nl/site/monumenten/brinkflat/
Oostblog 
kan niet wachten ok de ontknoping in je boek, xxx
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi verhaal.
LikeGeliked door 1 persoon