Futuristisch ziekenfondskasteel en kantoorkruisen in ribbeton
De Merwedekanaalzone is enorm in ontwikkeling. De hele strook ten westen van het Merwedekanaal vanaf Villa Jongerius tot aan de A12 is afgelopen jaren in rap tempo veranderd. In het meest zuidelijke deel, nabij de Meubelboulevard, worden grote kantoorgebouwen getransformeerd tot woningen. Volgens de gemeente verandert het bedrijventerrein in ‘een levendig stuk Utrecht’. Vlakbij elkaar staan hier het voormalige ziekenfondskantoor en het voormalige Kanaalcentrum, waar Compaq en andere computerbedrijven huisden. Ook deze kantoorgebouwen gaan mee in de nieuwe hipheid van de Merwedekanaalzone. Er komen start-ups en appartementen voor expats.
In de jaren tachtig waren de hoogtijdagen van het brutalisme voorbij en werden er nog maar zelden sculpturale betonnen spektakelstukken gebouwd. Toch zijn deze kantoren behoorlijk bruut in vorm en afwerking. Het voormalige kantoor van het Regionaal Ziekenfonds Midden Nederland (RZMN) heeft iets van een futuristisch ijskasteel met zijn erkers en kolommen die uitlopen in ‘kantelen’. De gevels en kolommen zijn bekleed met prefabelementen van beton met steenslag van wit Noors marmer. Het ziet er nu netjes uit, maar dit wit blijft zonder hulp niet lang wit. In lange periodes van zijn bestaan zag dit kasteel er vervuild en verlopen uit.
Het kantoor werd ontworpen door Jean Louis Volders en Bert van den Boogert, die doorgaans restauratieprojecten uitvoerden. Het werd een flink kantoor dat bestond uit twee parallel maar versprongen geplaatste blokken van 72 meter breed met daartussen een binnenstraat met glazen entree. Een derde hoger bouwdeel verbond beide delen.
Het RZMN maakte maar kort gebruik van zijn kantoor aan het Merwedekanaal: van 1986 tot 1993, toen RZMN opging in Anova. Na het vertrek van het RZMN was het tot 2017 een bedrijfsverzamelgebouw, daarna werd het getransformeerd tot 216 gemeubileerde studio’s en 35 appartementen voor studenten en expats onder de naam ‘Flying Deer’.
Regionaal Ziekenfonds Midden Nederland, Utrecht
➜ Architecten: Jean Louis Volders en Bert van den Boogert
➜ Bouw: 1984-1986
➜ Huidig gebruik: Flying Deer gemeubileerde studio’s en appartementen, verhuurd door Holland2Stay.
➜ Adres: Vliegend Hertlaan 1, Utrecht
➜ Brutality ★★
Geribde kantoorkruisen
Vlakbij ‘Flying Deer’ staan de vijf gebouwen van Europalaan 100-500 na jaren leegstand nu weer hip te wezen. De kruisvormige gebouwen zijn bekleed met zeer grof geribd grindbeton met verticale groeven. Investeerders Fentener van Vlissingen en Zeeman startten in 2019 Dotslash. De gebouwen met nummers 100, 400 en 500 werden bedrijfsverzamelgebouwen voor start-ups, nummer 200 werd getransformeerd tot 71 huurappartementen onder de naam Stadspoort Zuid.
Nummer 300 bestaat uit een langwerpig drie verdiepingen hoog gebouw uit 1986 dat evenwijdig aan de Europalaan is geplaatst. Hier is BCD Travel gevestigd. De vier kruisvormige gebouwen, nummer 100, 200, 300 en 400 werden tussen 1987 en 1988 gebouwd, twee in 5 en twee in 9 verdiepingen hoog. In dit ‘Kanaalcentrum’, de naam die het complex tot 2016 droeg, zaten vooral automatiseringsbedrijven als Compaq, Compass Direct, Formation, Vertis en VOF IT Support, in nummer 100 zat CIZ.
Het was een hele toer om te achterhalen wie de architect was. Uitvraag op Twitter leverde veel informatie op, maar raadpleging van het bouwdossier was noodzakelijk om te achterhalen dat het complex is ontworpen door Dingemans De Vries en Partners te Maastricht, het bureau van Frans Dingemans Jr. en Willem Rudolf de Vries. Ook de naam van Hans Würdemann komt in het bouwdossier voorbij. Deze Dingemans moet niet worden verward met zijn vader Frans Dingemans (1905-1961), stadsarchitect van Maastricht, en ook niet met de Utrechtse architect en broer Piet Dingemans van het befaamde Dingemanshuis.
Kanaalcentrum, Utrecht
➜ Architecten: Dingemans De Vries en Partners te Maastricht
➜ Bouw: 1986-1988
➜ Nu: Dotslash en Stadspoort Zuid
➜ Adres: Europalaan 100-500, Utrecht
➜ Brutality ★★
Oostblog 