Le Corbusiers sluis van Kembs-Niffer

Google Maps is zo behulpzaam om bij zoeken op ‘Le Corbusier’ al zijn gebouwen op de kaart te tonen. Zo kwam ik er achter dat we tijdens onze fietsvakantie van Maastricht naar Bazel langs de sluis van Kembs-Niffer zouden komen, en in de buurt van de Notre Dame du Haut. Ik heb nooit geweten dat Le Corbusier ook een sluiscomplex ontwierp. De sluis van Kembs-Niffer stamt uit 1962 en verbindt de Rijn met het noordelijke traject van het Rijn-Rhônekanaal. Het complex op zo’n 20 kilometer van Bazel bestaat uit een sluiswachterstoren, een administratiegebouw voor douane en navigatie en natuurlijk een sluis, die dan weer niet door Le Corbusier ontworpen werd.

Doneren voor restauratie

Een lokale architect en ingenieur waren zo dapper Le Corbusier te vragen om de sluis vorm te geven. Vanzelfsprekend was dat niet; Corbu had nul ervaring met waterwerken. Zoals het een waarachtig kunstenaar betaamt ontwierp hij met l’écluse secondaire de Niffer een uniek waterwerkensemble, sculpturaal en uitgevoerd in zichtbeton, glas en staal. Het beton is na 60 jaar verteerd door betonrot, de gebouwen verkeren in slechte staat. Pleziervaartuigen kunnen de sluis nog wel gebruiken. Voor de restauratie is veel geld nodig. Je kunt meebetalen aan de restauratie, mocht je geïnteresseerd zijn. Men wil het complex na restauratie gebruiken als atelier- en tentoonstellingsruimte, en ook als architectonische trekpleister.

Hyperbolische paraboloïde

Het administratiegebouw heeft een mal dak in de vorm van een hyperbolische paraboloïde, een wiskundige figuur die Le Corbusier naar het schijnt gebruikte als symbool voor de zeker voor dit project belangrijke samenwerking tussen architect en ingenieur, met respectievelijk zijn kennis van mensen en van natuurkundige wetten.

Overbodige nieuwe sluis

In 1995 kwam er een nieuwe sluis, waar ook veel grotere schepen – tot 1350 ton – doorheen konden. De nieuwe sluis mag er ook best zijn, het is een stoer vreemdvormig ding. Het lijkt erop als de architecten Le Corbusier postuum naar de kroon wilden steken. Helaas was de sluis al snel overbodig omdat te elfder ure – de sluis was al in gebruik genomen – werd besloten het Rhône-Rijnkanaal niet te verbreden. Het kan verkeren in sluizenland.

Snelle feiten Sluis van Kembs-Niffer
➜ Architect: Le Corbusier
➜ Bouw: 1960 – 1962
➜ Brutality ★★★

Meer blogs over Le Corbusier

Bronnen en meer

• Doneren voor restauratie van de sluis van Le Corbusier? Ga naar fondation-patrimoine.org/les-projets/ecluse-le-corbusier-de-kembs-niffer.
• fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cluse_de_Kembs-Niffer