Op zoek naar Frans brutalisme 3

Cité Universitaire met veel Le Corbusier

De Cité Internationale Universitaire de Paris is een studentencampus met monumentale en internationale allure. Elk zichzelf respecterend land, en de voormalige Franse koloniën, hebben er sinds de start in 1925 een paviljoen neergezet om hun studenten te huisvesten. Vaak door gerenommeerde architecten. Nederland wordt vertegenwoordigd door Dudok, Zwitserland door de van oorsprong Zwitserse Le Corbusier en Brazilië door Costa in tegenwerking met Le Corbusier. De Cité Universitaire is een goede plek om even de drukte van de Parijse hotspots te ontvluchten en je tijdens het wandelen door parkachtig groen te laven aan een aantal toppers uit de moderne architectuur.

Klik in de balk boven de kaart op het pijltje (links) voor een overzicht van de gebouwen en objecten en de route. Klik op het vierkant rechts om de kaart in een volledig venster te openen.

Maison du Mexique: modern met maya’s

Le Cité Universitaire ligt een eind uit het centrum. De snelste manier om er te komen is door de RER te nemen en uit te stappen bij Station Cité Universitaire (RER). Steek de straat over en je loopt onder een poort door het campusterrein op. Houd links aan, ga nog wat trappen af en je komt uit bij het Maison du Mexique, een strak vormgegeven en mooi sober gekleurd gebouw met een fraaie luifel bij de entree. Op de zijmuur is een kunstwerk aangebracht dat doet denken aan indianentaferelen. Vraag de portier om je binnen te laten. In de centrale hal staat een boekenkast die is ontworpen door Charlotte Perriand, huisontwerper van Studio Le Corbusier.

Snelle feiten Maison du Mexique
➜ Architect: Jorge Medellin
➜ Jaar: 1952
➜ Adres: 9C Boulevard Jourdan, 75014 Paris, Frankrijk
➜ Website Maison du Mexique

Fondation Suisse: Le Corbusier ten voeten uit

Loop door tot Fondation Suisse, het gebouw waar Le Corbusier, samen met zijn ontwerppartner en zwager Jeanneret, voor de eerste keer zijn vijf uitgangspunten voor moderne architectuur in de praktijk bracht. De ‘pilotis’ van brontosaurusformaat, die het hoofdgebouw dragen, zijn niet te missen.

Voor een paar euro kan je ook een blik werpen in het gebouw. De moeite waard. Er is een studentenkamer te bezichtigen die nog in originele staat verkeert, precies zoals Charlotte Perriand hem ooit inrichtte. Zeer Spartaans, maar voor die tijd behoorlijk luxe, met zelfs een eigen douche. Dat heb ik in mijn studententijd nooit gehad. In het trappenhuis vind je door Le Corbusier zelf versierde zitmeubelen en in de gemeenschappelijke ruimte siert een grote muurschildering van zijn hand de muur.

Le Corbusiers ‘Vijf punten van een nieuwe architectuur’
1. Poten die het gebouw dragen (les pilotis).
2. Plat dak met daktuin.
3. Skeletbouw waardoor alle verdiepingen vrij zijn in te delen.
4. Vliesgevels zonder dragende functie, zodat lichte materialen zoals glas kunnen worden gebruikt.
5. Panorama-ramen.

Snelle feite Fondation Suisse
➜ Architecten: Le Corbusier, Pierre Jeanneret
➜ Interieurdesign: Charlotte Perriand
➜ Bouw: 1930-1931
➜ Adres: 7K Boulevard Jourdan, 75014 Paris, Frankrijk
➜ Website Fondation Suisse

Maison du Brésil: kleurig beton

Vlakbij de Fondation Suisse staat een ander gebouw waar Le Corbusier aan bijdroeg: Maison du Brésil, een studentenflat die erg lijkt op Le Corbusiers meesterwerk in Marseille: L’Unité d’Habitation. Dezelfde kleuren, dezelfde pootjes, hetzelfde béton brut: onafgewerkt beton waarin de structuur van de houten mallen, waarin het beton werd gegoten, nog duidelijk te zien is.

De centrale ruimte van het gebouw is erg laag. Het plafond is nauwelijks 2 m hoog. De Braziliaanse architect Lúcio Costa, die het stadsplan van Brasilia ontwierp, maakte de oorspronkelijke schetsen, Le Corbusier ging op die basis verder en veranderde uiteindelijk zoveel aan het ontwerp dat Costa zijn naam niet meer aan het gebouw wilde verbinden.

Voor een euro kun je naar binnen. De theaterzaal is bijzonder en ook de kleurrijke centrale hal met zijn rookglas. Daar vind je ook een kleine tentoonstelling over de geschiedenis van het gebouw.

Snelle feiten Maison du Brésil
➜ Architecten: Lucio Costa, Le Corbusier
➜ Bouwjaar: 1955-1959
➜ Adres: 7 L Boulevard Jourdan, 75014 Paris, Frankrijk
➜ Website Maison du brésil

Een paar honderd meter van Maison du Brésil staat Maison de l’Inde. Toen ik er langs liep herkende ik het gebouw uit het een of andere architectuurboek of -groep. Prachtig modernisme in pasteltinten. Tof om dat gebouw eens in het wild tegen te komen.

Snelle feiten Maison de l’Indes
➜ Architect: Benjamin en H.R Laroya, Gaston Leclaire
➜ Opening: 1968
➜ Adres: 7 Boulevard Jourdan, 75014 Paris, Frankrijk
➜ Website Fondation Maison de l’Inde

Collège Néerlandais: Neerlands trots

Het Collège Néerlandais is duidelijk herkenbaar als een Dudok. Het is recent voor een klein vermogen gerestaureerd en ziet er weer keurig uit, in tegenstelling tot een aantal andere gebouwen op het universiteitsterrein die een vervallen indruk maken. In dit artikel op Dudok.org staan mooie foto’s van interieur en exterieur.

➜ Architect: Willem Dudok
➜ Opening: 1938
➜ Adres: 61 Boulevard Jourdan, 75014 Paris, Frankrijk
➜ Meer over Collège Néerlandais op Dudok.org

De paviljoens op het Cité universitaire weerspiegelen de tijd waarin ze zijn gebouwd en ook de bouwkundige voorkeuren van het land achter het paviljoen. Sommige paviljoens zijn meer klassiek (voor Fondation Deutsch de la Meurthe stond de architectuur van Oxford model), andere typisch modern Scandinavisch en weer andere functionalistisch. En met dank aan Le Corbusier vertonen sommige gebouwen duidelijk kenmerken van brutalistische architectuur. Zoektocht geslaagd!

Fotoboek Cité Universitaire

Meer blog over Parijs